Objavljena 11.5.2021 12:59:00
CCI: BEZ JAVNIH SASLUŠANJA, NEMA NI KONTROLE TROŠENJA JAVNOG NOVCA
BANJALUKA,
11. MAJA (ONASA) - Bez organizovanja javnih saslušanja revidiranih institucija,
nema ni potpune kontrole trošenja javnog novca“, istaknuto je danas u
Banjaluci na press konferenciji Centara civilnih inicijativa (CCI) koji
su predstavili Analizu procesa javne revizije u Republici Srpskoj za period
2016 – 2019. godina.
Nakon
objavljenih revizorskih izvještaja, obaveza institucija je realizovati
revizorske preporuke, što u velikoj mjeri izostaje. Također obaveza Odbora
za reviziju Narodne skupštine Republike Srpske je organizovati javna saslušanja
revidiranih institucija – što se u praksi ne dešava. Kroz Analizu,
CCI upozoravaju da pristup procesu javne revizije u Republici Srpskoj,
treba biti znatno odgovorniji od strane revidiranih institucija i Odbora
za reviziju NSRS. Za period od 2016. do 2019. godina, Glavna služba
za reviziju, je zaključno sa decembrom 2020. godine objavila 267 izvještaja
o finansijskoj reviziji institucija u Republici Srpskoj od kojih najviše
čine korisnici budžeta, (njih 127). Za finansijske izvještaje u periodu
od 2016 – 2019. godine dato je 106 pozitivnih, 145 mišljenje s rezervom
i 16 negativnih mišljenja.
Zabrinjavajuće
je da 51% mišljenja s rezervom, i dodatnih 7% negativnih mišljenja, ukazuje
da revidirani subjekti i dalje u značajnom broju ne rade u skladu sa zakonima
i drugim propisima te da je njihova finansijska disciplina još uvijek
nedovoljna. Ono što bi pomoglo spriječiti dalje ponavljanje sličnih
ili istih propusta jesu javna saslušanja pred nadležnim Odborom u Narodnoj
skupštini RS koja trebaju omogućiti učešće javnosti, medija i organizacija
civilnog društva. To bi bila prilika da revidirane institucije pojasne
uočene nedostatke, te pokažu odgovornost i ozbiljnost u radu, preuzimajući
obavezu realizacije preporuka koje bi dovele do otklanjanja nedostataka.
Također, Odbor za reviziju može da
predloži Narodnoj skupštini smanjenje budžeta budžetskih korisnika,
na osnovu nalaza i preporuka iz izvještaja o reviziji. Međutim,
ovakva javna saslušanja izostaju, što u najmanju ruku znači neispunjavanje
zakonom precizirane uloge Odbora za reviziju Narodne skupštine Republike
Srpske a u konačnici dovodi do nepostojanja kontrole trošenja javnog
novca.
Nažalost,
posljednje javno saslušanje revidiranih institucija sa uključivanjem
javnosti organizovano prije 10 godina – što neosporno ukazuje da uloga
Odbora za reviziju NSRS u kontroli trošenja javnog novca nije dovoljno
iskorištena, čime se dodatno otvara prostor neodgovornom trošenju novca
građana Republike Srpske i mogućoj korupciji. S obzirom da je Glavna
služba za reviziju dostavila sve konačne revidirane izvještaje, jasno
je da Odbor za reviziju nije postupio prema svim izvještajima kako je
to propisano Poslovnikom o radu, Smjernicama Odbora i Zakonu o reviziji.
Očigledan je primjer negativan revizorski izvještaj za APIF, koji nije
razmatran u Narodnoj skupštini, pred poslanicima.
Dodatno,
zabrinjava činjenica da je Glavna služba za period 2016 – 2019. god.
uputila čak 2172 preporuke revidiranim institucijama. Međutim, od 1672
preporuke za period 2016 – 2018. god. samo 23% posto preporuka je realizovano
do kraja 2020. godine. Ovo upućuje da ne postoje jasno propisane sankcije
za nepoštivanje preporuka, što pojedine revidirane institucije očigledno
koriste i ne postupaju po upućenim preporukama. U ovom kontekstu, bitno
je istaći, da uspjeh revizije ne zavisi samo od rada Službe za reviziju,
nego je ključna obaveza djelovanja ostalih institucija, poput tužilaštava,
parlamenta, političkih aktera i u konačnici i sudova. Tim povodom,
Centri civilnih inicijativa pozivaju na unapređenje procesa javne revizije
u Republici Srpskoj. Korak ka uspješnijoj kontroli trošenja javnog novca
bit će zasigurno odluka Odbora za reviziju da organizuje javna saslušanja
uz prisustvo medija i zainteresovane javnosti, kao i konačne aktivnosti
parlamenata, tužilaštava, političkih partija i sudova da koriste proces
javne revizije i rade u korist svih građana i građanki. (kraj)